انواع وسواس

وسواس و انواع وسواس

وسواس و انواع آن همواره یکی از معضلات ما یا اطرافیانمان بوده است.

همواره افرادی را در زندگی خود می‌شناسیم که با توجه به رفتارهایشان می‌گوییم که وسواس دارند.

در بیشتر موارد هم افرادی که به شدت به تمیزی خود توجه می‌کنند از نظر ما وسواسی به حساب می‌آیند.

اما به راستی وسواس چیست؟

آیا تنها افرادی که بیش‌ازحد تمیز هستند وسواس دارند؟

در این مقاله سعی می‌کنیم به این پرسش‌های شما پاسخ دهیم.

مطالب ارائه‌شده در این پست:

-اختلال وسواس فکری-عملی چیست؟

-انواع وسواس

 

اختلال وسواس فکری –عملی چیست؟

افرادی را حتماً در طول زندگی خود دیده‌اید که عادت دارند تا مدام کاری را انجام دهند.

آن‌ها پس از انجام کار به آرامش فکری می‌رسند.

اگرچه خود این افراد می‌دانند که عملی که انجام می‌دهند غیرمنطقی است اما برای این که اضطراب خود را کاهش دهند نیاز دارند تا رفتاری را انجام دهند.

در واقع وسواس همین است که در اصطلاح روانشناسی به آن اختلال وسواس فکری _عملی (OCD) می گوییم.

مطابق با تعریف معتبرترین کتب روانشناسی، در اختلال وسواس فکری –عملی ، افراد وسواس‌های فکری یا وسواس‌های عملی را با چنان شدتی تجربه می‌کنند که انجام دادن فعالیت‌های روزانه برای این افراد مشکل است.

به طور مثال فردی که در مورد شستشو وسواس دارد وقتی که آلودگی حتی کوچکی به وجود می‌آید اگرچه اطرافیان وی آن‌چنان ممکن است ذهنشان درگیر آلودگی نشود اما وی به شدت درگیر این موضوع می‌شود.

این فرد تمام ذهنیتش پاک کردن آلودگی می‌شود و اگر این کار را انجام ندهد نگرانی و اضطراب تمام وجودش را فرا می‌گیرد.

برای همین شروع می‌کند عملی را انجام دهد تا به آرامش ذهنی برسد. مثلاً دستمالی برمی‌دارد تا آلودگی را پاک نماید.

این فرد از رفتار خود اصلاً لذت نمی‌برد. تنها برای از بین بردن نگرانی خود دست به چنین کاری میزند.

البته باید بدانیم که وسواس تنها به تمیز کردن و شستشو محدود نمی‌شود بلکه انواع مختلفی دارد که در ادامه به توضیح آن می‌پردازیم.

 انواع وسواس

همان طور که گفتیم تنها اهمیت بیش‌ازحد به تمیزی را وسواس نمی‌گویند.

انواع وسواس در واقع به دو دسته کلی وسواس فکری و وسواس عملی تقسیم می‌شود که هرکدام زیرشاخه‌های مختلفی دارند.

البته توجه داشته باشید که وسواس فکری و وسواس عملی غالباً از یکدیگر جدا نیستند و در کنار هم می‌آیند.

چرا که ما برای از بین بردن تفکر مزاحم نیاز داریم عملی را انجام دهیم تا به آرامش برسیم.

وسواس فکری

وسواس فکری در واقع فکر شدید و مداومی است که فرد آن را به صورت مزاحم یا ناخواسته تجربه می‌کند.

در مواجهه با وسواس فکری افراد دو روش را برای از بین بردن آن در پیش می‌گیرند.

۱-سعی می‌کنند این فکر مزاحم را نادیده بگیرند و آن را سرکوب کنند.

۲-تلاش می‌کنند تا عملی را انجام دهند تا فکر مزاحم خود را بی اثر نمایند.

وسواس‌های فکری خود به انواع مختلفی تقسیم می‌شود.

وسواس‌های فکری پرخاشگرانه

در این نوع از وسواس فرد می‌ترسد که به خودش صدمه‌ای بزند.

همچنین ترس از اینکه ما مقصر بروز اتفاقی باشیم مانند آتش سوزی نیز از دیگر مصادیق این نوع از وسواس فکری است.

وسواس‌های فکری آلودگی

نگرانی یا انزجار بیش از حد از فضولات یا ترشحات بدن مثل ادرار، مدفوع، بزاق و… از انواع وسواس‌های فکری آلودگی می‌باشد.

برای اینکه درباره دلایل خیانت بدانیم می‌توانید به مقاله هفت دلیل برای خیانت مراجعه نمایید.

وسواس‌های فکری جنسی

افکار جنسی که ممنوع می‌باشد مانند زنای با محارم و همچنین دیگر افکار جنسی که به عنوان انحرافات جنسی شناخته می‌شود.

البته این افکار زمانی می‌تواند وسواس فکری تلقی شود که ما خود از افکار خود هیچ لذتی نبریم و این افکار عملکرد روزانه ما را مختل کرده باشد.

وسواس‌های فکری مذهبی

نگرانی‌های بیش از اندازه درباره درست انجام دادن احکام دینی از نمونه‌های وسواس فکری مذهبی به شمار می‌رود.

وسواس‌های فکری دقیق بودن

نگرانی در مورد اینکه وسایل باید به طور منظم و دقیق در مکان مناسبی قرار بگیرند در غیر این صورت فردی دچار حادثه خواهد شد یا اتفاق بدی می‌افتد.

دقیق بودن ومنظم چیده شدن وسابل به طوری که خود فرد نیز از روی اجبار و نه از روی منظم بودن، چنین تفکراتی داشته باشد.

وسواس‌های فکری خرافی

در این نوع از وسواس، همان طور که از نامش پیداست، فرد تفکرات خرافی دارد.

این تفکرات خرافی فرد را آزار می‌دهد درنتیجه برای برطرف کردن آن،  رفتاری را انجام می‌دهد تا اتفاق بدی نیفتد.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره افسردگی و انواع آن می‌توانید به مقاله انواع افسردگی مراجعه نمایید.

وسواس عملی

همان‌طور که گفتیم فردی که وسواس فکری دارد در رابطه با اضطراب خود یکی از راه‌هایی که برمی‌گزیند، انجام دادن رفتاری است تا نگرانی خود را از بین ببرد.

بنابراین عملی که فرد از آن استفاده می‌کند تا وسواس فکری خود را بی اثر سازد، وسواس عملی می گوییم.

توجه داشته باشید که تنها با انجام رفتاری عملی با نگرانی خود را از بین نمی‌بریم.

گاهی اوقات فرد تفکر دیگری را جایگزین وسواس فکری می‌کند تا به آرامش برسد.

برای مثال فردی فکر می‌کند در صورت دیدن گربه بدشانسی می‌آورد در نتیجه ممکن است در تفکر خود دعایی بخواند یا اعدادی را بشمرد تا وسواس فکری خود را بی اثر سازد.

انواع وسواس عملی عبارتند از:

وسواس عملی تمیزی

مانند دست شستن بیش از اندازه، دوش گرفتن، حمام کردن، مسواک زدن و… بیش‌ازاندازه.

وسواس عملی چک کردن

چک کردن بیش‌ازاندازه قفل‌ها، اجاق گاز، وسایل برقی و دیگر وسایل.

چک کردن بیش‌ازاندازه در اینکه مبادا کاری اشتباه انجام شود.

وسواس عملی انجام دادن کارهای تکراری

نیاز به تکرار کردن فعالیت‌هایی برای اینکه اتفاق بدی نیفتد یا اشتباهی صورت نگیرد مانند بالا و پایین شدن از صندلی.

وسواس عملی شمردن

همان‌طور که از نامش پیداست شمردن غیر منطقی و بیش‌ازاندازه اشیا.

وسواس عملی چیدن

مانند اینکه استکان‌ها باید در یک ردیف چیده شوند در غیر این صورت فرد نگرانی بیش از اندازه‌ای می‌گیرد.

در صورتی که درباره وسواس و انواع آن سؤال دیگری دارید می‌توانید با کارشناسان ما تماس بگیرید.